Psycholog radzi;)…

Psycholog radzi;)…

Drodzy Rodzice,

chcielibyśmy, aby emocje, które przeżywają uczniowie po czasie nauki zdalnej były wskazówką do działania, naszego wspólnego działania. Dbamy o to żeby powrót do szkoły był dla Nich radością i okazją do spotkań oraz odnowienia relacji. Chcemy żeby czuły się, dobrze i bezpiecznie.

Końcem kwietnia podczas zdalnych warsztatów z psychologiem, terapeutą p. Monika Kaczkowską poznawaliśmy możliwe zachowania, lęki i postawy młodych ludzi-czasem były to zupełnie nowe reakcje, które niejednokrotnie nasiliła izolacja spowodowana pandemią. Wymienialiśmy doświadczenia i uczyliśmy się jak dostrzec emocje, które mogą sygnalizować niepokój czy strach.

Pani Beata Palej-psycholog szkolny planuje zorganizować dla Państwa warsztaty- tematyka i termin zostaną niebawem podane.

Dzisiaj chciałabym zaprosić do lektury bardzo interesującego tekstu p. Kamili Olgi Stępień-Rejszel* o emocjach dzieci- histerii, złości ….

Historia, atak złości dają o sobie znać? Jesteście na spacerze i nagle głośne krzyki, płacz i Kopanie, rzucanie…? Brzmi znajomo? No, jasne że TAK! Wybuchy złości, szczególnie u najmłodszych maluchów to element rozwoju i…ćwiczenie przejęcia kontroli nad emocjami. Dziecko “ćwiczy” swoje emocje, a rodzic “ćwiczy” swoją cierpliwość i spokój. Czy to łatwe? Zdecydowanie nie…Czy to ważne, Zdecydowanie tak…

1. WSKAZÓWKA Dziecko komunikuje swoje emocje inaczej niż dorosły. Janusz Korczak mówił, że dziecko to człowiek, tylko o innej skali doświadczeń i pojęć…  I moim zdaniem, właśnie te słowa trafiają w punkt! Wiem, że teraz nie rozumiesz, jak można tak bardzo wpaść w złość, tylko przez fakt “że to tata usypia, a nie mama” czy “bo pora już na powrót do domu. Niby wszystkie cudowne zabawki na placu zabaw były, ale…jednak, dziecko chce zostać”. I zaczyna się płacz…I inne przejawy zachowania, które trudno nam zrozumieć. Dziecko nie potrafi inaczej, ale…Już niedługo się nauczy. Dlatego nie myśl, – “Co ja robię źle, że ona tak reaguje?”, “Jak tak można?” Pomyśl, co mogę zrobić, aby jako dorosły, pomóc jej wyrażać złość, lub unikać  nadmiernych  wybuchów.

2. WSKAZÓWKA Do wybuchów histerii mogą się przyczynić takie sytuacje jak: głód dziecka, jego zmęczenie, nadmiar bodźców (np. hałas, inni ludzie, światło, migające neony reklamowe), nuda i…chęć zwrócenia na siebie uwagi. Zastanów się uważnie, czy napady złości nie ujawniają się w pewnych okolicznościach lub porach? Jeśli tak, to co zadziało się wcześniej? I czy można te sytuacje poprzedzające wyeliminować? Np. Dziecko jest na spacerze kilka godzin i spacerek zawsze kończycie na placu zabaw, z którym to trudno się malcowi rozstać, może to właśnie zmęczenie po świeżym powietrzu i wspólnym czasie daje o sobie znać? Może, warto zacząć kolejny spacerek od placu zabaw? 

3.WSKAZÓWKANie myśl, co ludzie myślą? Co ludzie powiedzą!Tak wiem jak to brzmi, ale czasem, gdy malec rzuca się na podłogę z krzykiem, czy płacze w nieboglosy, to rodzice czują się za to odpowiedzialni. Dodatkowe komentarze – ” ale niegrzeczne dziecko! ” ; “oj nie płacz już mały, no uspokój się kochanie, popatrz (I tu następuje próba odwrócenia uwagi) “- Zdecydowanie NIE pomagają. 
Powiedz wtedy:- “Dziękuje, ale to co Pani/Pan mówi nie jest pomocne “I uśmiechnij się. Twój spokój, Twoja empatia są tutaj bardzo cenne. Mówiąc inaczej, zanim zaczniesz reagować, proszę zachowaj spokój, empatię do dziecka i zaufanie do siebie, że postąpisz najlepiej jako mama czy tata. Postronni ludzie nie są tutaj ważni, nawet gdy z całych sił, pragną zaakcentować swoją ważność. To ich potrzeba, ale wasz wybór, czy będziesz to słyszeć. Zaufaj sobie.
4. WSKAZÓWKA Gdy pojawiają się emocje, nie używaj logicznych tłumaczeń, próśb, nie nakłaniaj… Dziecko, które jest w emocjach, chociażby chciało, nie ma możliwości na nawiązanie rozmowy o tej sytuacji. O problemie, trudności rozmawiaj zawsze “po” ustaniu emocji. 
Na zachowanie- odpowiedz zachowaniem.”Oj widzę, że się złościsz na całego. Sklep jest od kupowania rzeczy. Musimy stąd wyjść”I zabierz dziecko w spokojne, bardziej ciche miejsce. Nie komentuj. Nie obiecuj. Nie staraj się zmienić tematu. Działaj stanowczo, empatyczne i…bez zbędnych emocji.

I napad złości narasta… Nie uda się uniknąć histerii. Emocje dziecka dają o sobie znać, a ty już czujesz jak i Twoje emocje się budzą, ale…zachowujesz spokój. Bo jesteś dorosły. Bo potrafisz panować nad emocjami. Bo wiesz, że Twoje emocje tutaj nie pomogą…
I dlatego już NIE krzyczysz. Już NIE tłumaczysz. Już NIE starasz się uciszyć swoje dziecko, a uspokoić jego emocje. Różnica pomiędzy jednym a drugim, może zdawać się niewielka, ale w pierwszym zależy nam, tylko aby histeria szybko minęła i nie była zbyt głośna (skupiamy się na wybuchu złości), a w drugim zależy nam na spokoju, rozwoju samokontroli u dziecka (maksymalne skupienie na wsparciu dziecka). Twoja postawa, zamiar/cel do czego będziesz dążyć, stanowi tu najważniejszy “klucz” do zmiany całej sytuacji. Jak wiec zareagować skutecznie? Jak i co powiedzieć? 

5 WSKAZÓWKA Gdy emocje już opadną, Twoje dziecko uspokoi się na tyle, na ile potrafi, to dopiero wtedy spróbuj porozmawiać o tym co miało miejsce- i nie próbuj wcześniej i nie próbuj później. Nie bój się rozmawiać o tym, co się wydarzyło, nie obawiaj się, że znów skończy się złością, ale też,  nie daj się ponieść i nie rozpoczynaj gdy złość I płacz jeszcze króluje. Dopiero wtedy gdy uważność Twojego dziecka znów będzie znów obecna i wspierająca to okaż dziecku zrozumienie. 
6. WSKAZÓWKA Zrozumienie emocji dziecka to nie pobłażliwość lub akceptacja dla jego zachowania. W dorosłym świecie złość z powodu obiadu, spaceru, czy nieszczęśliwego zamknięcia lodziarni, raczej nie istnieje, ale dla dziecka, to może być i cały świat w tym momencie i dlatego UNIKAJ takich komunikatów jak: – “no lodziarnia zamknięta i ty zły, no ja rozumiem, ale to nie moja przecież wina, tak? Kto to widział, tyle płaczu?!” ZAMIAST TEGO SPRÓBUJ ZGODNIE ZE WSKAZÓWKĄ 7
7. WSKAZÓWKA
1. Spróbuj opisać co się wydarzyło: Np. ” I tak bardzo miałeś ochotę na loda, tak szybko biegłeś, a tu zamknięte drzwi” 
2.Opisz jak zareagowało dziecko: Np. “I wtedy się zezłościłeś na całego. Widziałam, jak marszczysz brwi, tak o zaciskasz pięści, no i jeszcze kopanie…” 
3.Nazwij emocje: Np. “Oj to była złość. Rozumiem, wszyscy się czasem złoszczą” 
4.Określ granice: Np.  “I pewnie chciałbyś, aby lodziarnie były otwarte cały czas, albo żeby były do nich super zjeżdżalnie, co? Rozumiem to. Wiesz, też bym tak chciała ha ha. Rozumiem Cię kochanie. Nie pozwalam jednak na Kopanie I rzucanie się na podłogę, następnym razem możemy szybko wrócić do domu i porzucasz się na łóżko, albo porzucamy poduszkami. To możemy zrobić”
5. Pokaż dziecku, co może zrobić następnym razem: Np. ” I ustalamy, nowa zasada, jak sklep będzie zamknięty, a Tobie zrobi się smutno i źle z tego powodu, to dajesz mi taki sygnał brwiami, popatrz (ustalacie “Tajną minkę” na złość) I ja już wiem, że potrzebujesz przytulenia i porzucania poduszkami i biegniemy jak rakiety do domu, na poduszkową misję złości”
Bo…Dzieci zachowują się lepiej, kiedy czują się lepiej. Okaż zrozumienie, wsparcie i dystans…do samego siebie! 
8 WSKAZÓWKA Czytaj o emocjach, rozmawiaj o emocjach, pokazuj na swoim przykładzie mnogość stanów emocjonalnych i możliwości poradzenia sobie z nimi. Nie ma wiecznie uśmiechniętych dorosłych i nie próbujmy kreować takiej sztucznej wizji. Każda emocja jest ważna i w świecie dzieci i w świecie dorosłych… Pokaż jak TY- dorosły, najlepszy bohater swojego dziecka radzi sobie z nimi. Nie staraj się być idealny, pozostań prawdziwym! Prawda to najlepsza nauczycielka!
Wspierajmy dzieci. Wspierajmy siebie.

Źródło: Kamila Olga Psychologia FB (za zgodą autorki).

https://www.facebook.com/882600081845281/posts/3644515485653713/

https://www.facebook.com/882600081845281/posts/3647364005368861/

* -psycholog (Uniwersytet Łódzki -specjalność psychologia kliniczna i zdrowia), pedagog (Uniwersytet Łódzki- pedagogika społeczna), wykładowca akademicki
-członek Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego (PTP-odział Gdańsk) oraz Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego.

M.W.